(trích từ những bài thơ núi của Shih-Wu 1272-1352)
Tôi ở nơi đây chốn núi rừng có nhiều lúc rảnh rỗi, khi nào không ngủ, tôi thường hay làm thơ. Nhưng vì thiếu giấy mực, nên tôi chẳng nghĩ đến việc ghi lại. Giờ đây có vài vị thiền tăng đến yêu cầu tôi chép lại những gì hay hay nơi chốn sơn lâm này. Tôi đã ngồi đây trong tĩnh lặng và để cho ngòi bút lướt đi. Chẳng mấy chốc, tập giấy đã đầy chữ viết. Tôi đóng tập thơ lại rồi gởi xuống với lời dặn hãy đừng cố ngâm những bài thơ này. Nếu yên lặng thưởng thức, chắc bạn sẽ thấy điều gì hay trong đó.
Tôi ở chốn xa xôi hoang vắng
Thở hương rừng cây lá rêu xanh
Thấy núi ngàn trong mưa trong nắng
Chẳng bao giờ nghe tiếng thị thành
Đốt lá cây, đun nước uống trà
Vớt mây trời, vá áo cà sa
Đời người sống trăm năm là mấy?
Danh lợi làm chi, lắm ưu phiền
Thân này chẳng qua như bọt nước
Những gì đến rồi cũng tan đi
Mấy khi việc như điều mong muốn
Hiểu thấu rồi còn thấy lo chi
Ta như hoa nở rồi tàn úa
Hợp rồi tan như đám mây trôi
Chuyện trần thế từ lâu quên lãng
Đỉnh non cao ngày tháng rong chơi
Thiền thất cheo leo trên đầu núi
Mây bay ngang mờ phủ lưng trời
Phía trước một giải thác nước đổ
Phía sau triền núi đá chơi vơi
Trên vách núi vẽ hình ba Phật
Nhánh mai gầy cắm lọ làm nhang
Cánh đồng ở dưới trông như lụa
Sao bằng am không vướng bụi trần
Tôi tìm tạo tác chẳng tới đâu
Bỗng nhiên gập chốn núi xanh mầu
Tôi dựng lều tranh nơi triền đá
Cao vút cao như thấu tận trời
Lối mòn rêu phủ đầy ngõ trúc
Đến đây tôi quên hết nợ đời
Mặc ai theo danh lợi trò chơi
Bao năm sống thiền chẳng mấy chốc
Đầu hạc sương mai tuổi đã già
Kỳ quan của thông và đá lạ
Bao giờ được biết đến với người
Còn mải đem tâm đi tìm tâm
Muốn thành Phật xin hãy cứ miên mật
Như giọt nước nhỏ xuống đá soi mòn
Có đầu nào cứng quá không xuyên được
Chỉ tại người tưởng tâm chướng đó thôi
Túp lều tranh tuy trông nhỏ bé
Ai biết trong rộng lớn bao la
Muôn ngàn giải thế giới ngân hà
Đủ cho tôi và gối thiền tọa
Shih-Wu ngày nay hầu như không còn được biết tới. Năm 40 tuổi, từ chối không nhận trụ trì một ngôi chùa, ngài đã đi vào núi rừng sống ẩn dật trong đó. Thơ của ngài đầy những lời khích lệ khuyến tu, với những ý từ lấy từ kinh và những câu chuyện Thiền. Những bài thơ trên đây được viết mười bốn năm trước khi ngài thị tịch. Có hai sưu tập tác phẩm của ngài đã được in ra – những bài thơ núi và một sưu tập những bài kệ, nhưng những cái đó không đủ cho ngài lưu danh lại trong thơ văn Trung Hoa và ngay cả danh tiếng của ngài như một vị Thiền sư cũng lại càng lu mờ hơn. Đọc những lời thơ của ngài, có thể thấy chan chứa trong đó sự hồn nhiên, bình dị và lưu loát.
Nhiều người trong chúng ta cũng mơ đến một túp lều tranh trong chốn núi rừng thanh tịnh để quên hết thế sự, về tu ẩn dật trong đó, nhưng thực sự tập thiền ngay trong những xao động của đời sống thị tứ hàng ngày cũng sẽ đem lại những lợi ích và giá trị sâu xa mà chúng ta phải biết quý trọng.
Thay vì tìm cách thiết lập hai vế nghịch nhau của rừng núi/ẩn tu/giác ngộ đối lại với thành thị/tán tâm/vọng động, sao ta không tập đưa tâm mình đến chỗ không còn đối đãi phân biệt? Sao ta không thực tập để có thể áp dụng tu ở bất cứ nơi nào? Chẳng phải là sự tươi mát của núi rừng không có hiệu quả gì cho chúng ta, nhưng tại sao ta không tạo cho mình một đời sống an lành ở ngay nơi hiện tại đang sống?
Thay vì để tâm vào những điều luôn luôn xẩy ra không đúng ý mình mong muốn, thay vì đi tìm cầu một nơi chốn thanh tịnh để tu, chúng ta có thể trở về với túp lều tranh vẫn hằng có sẵn ở ngay nơi chính mình, mà không cần phải lệ thuộc vào ngoại cảnh bên ngoài.
Bạch Ẩn đại sư (1748) đã nói:
Hãy làm chiếc áo mình đang mặc thành chiếc áo tràng thanh tịnh
Hãy làm chiếc ghế mình đang ngồi thành chiếc gối tọa thiền
Hãy làm núi rừng và đất đai rộng lớn thành chỗ ta ngồi thiền
Hãy làm tất cả vũ trụ này thành hang động thiền thất của riêng mình
Đó mới là sự tu hành chân chính của những bậc đạt đạo, ngày xưa cũng như ngày nay.
Ngọc Bảo
(Trích dịch từ Daily Zen Journal)
Gửi ý kiến của bạn
