Chỗ ngộ của Lâm Tế Nghĩa Huyền
Thiền Sư Lâm Tế hiệu Nghĩa Huyền
Thuở nhỏ đã có ý tu thiền
Nghiên cứu tinh tường mọi giới luật
Lại mong hiểu giáo ngoại biệt truyền
Ba năm dưới trướng Tổ Hoàng Bá
Nghĩa Huyền chưa hỏi một lời qua
Thủ tọa Tôn Túc bèn khuyến khích
Nhưng ngài lại vẫn nghĩ không ra
“Đại ý Phật pháp là thế nào
Ông đi hỏi Tổ thử xem sao?”
Tôn Túc lại châm thêm chút lửa
Nghĩa Huyền tìm đến Tổ thật mau
Vừa hỏi Tổ xong y lời này
Lãnh liền một gậy thật đau thay
Nghĩa Huyền về gặp ngài Tôn Túc
Kễ rõ sự tình, nỗi đắng cay
Thủ tọa nghe xong chẳng nản lòng
Lại khuyên: “ Tham vấn phải nhiều công
Thử đi hỏi Tổ thêm lần nữa
Biết đâu lãnh hội thỏa chờ mong”
Trong lòng ôm ấp một khối nghi
Nghĩa Huyền mạnh dạn bước chân đi
Tìm Thầy lại hỏi điều thắc mắc
Lại bị một hèo, thật lạ kỳ
Ngày lại ngày qua sống thất thường
Hằn sâu tâm khảm một vết thương
Chỉ còn chữa khỏi bằng giải đáp
Phật pháp ra sao phải tỏ tường
Đem hết tâm can lần thứ ba
Lại đến hỏi Thầy cố tìm ra
“Đại ý Phật pháp là gì vậy? “
- Là thêm một gậy, quyết không tha
Ba lần tham vấn ba lần đau
Gậy đánh vào người nhưng chẳng sao
Cái đau nào phải trên da thịt
Đạo lý chẳng tường mới thật đau
Nghĩ mình nghiệp chướng quá sâu dầy
Đường tu đành đứt đoạn từ đây
Nghĩa Huyền đến gặp ngài Thủ tọa
Tỏ ý lìa xa khỏi chốn này
Tôn Túc trong đầu đã sẵn ý
Dặn từ giả Tổ xong hẵng đi
Rồi liền tìm đến Tổ Hoàng Bá
Xin Tổ dạy ngài phải làm gì
Võn vẹn trên vai chút hành trang
Nghĩa Huyền chuẩn bị bước lên đàng
Đến chào phương trượng một lần cuối
Chẳng biết về đâu dạ ngổn ngang
May thay Thầy bảo đến Cao An
“ Gặp Tổ Đại Ngu cứ hỏi han
Ông ấy sẽ vì ngươi mà nói
Mong sao ngươi sẽ hiểu rõ ràng”
Thời gian đi đến Tổ Đại Ngu
Vấn đề Phật pháp kín trong đầu
Không còn nghĩ tới điều gì khác
Nghĩa Huyền hăng hái bước thật mau
Vừa mới bái kiến Tổ Sư thôi
Đại Ngu liên tiếp hỏi một hơi:
“ Ngươi từ chốn nào vừa mới lại?
Học đươc những gì nói thử coi?”
Nghĩa Huyền cung kính mở lời trình:
“ Con từ Hoàng Bá có nghi tình
Xin ngài hãy vì con mà nói
Nỗi niềm ôm ấp được phân minh.
Ba phen hỏi Đại ý Phật pháp
Ba phen đều bị đánh cả ba
Chẳng biết có lỗi hay không lỗi
Xin ngài từ bi hãy chỉ ra”
Nghe xong Đại Ngu lớn tiếng la:
“Ông già Hoàng Bá tâm lão bà
Đã vì ngươi chỉ chỗ tột khổ
Lỗi hay không lỗi? Lại kêu ca!”
Mang tâm cầu đạo suốt đêm ngày
Nghe xong Nghĩa Huyền chợt ngộ ngay
Thốt lên câu nói đầy phá chấp:
“ Phật pháp Hoàng Bá ít xưa nay!”
Nhổ đinh tháo chốt thử cho người
Được nghe câu nói vượt đầu môi
Nghĩ rằng Nghĩa Huyền vừa mới ngộ
Đại Ngu gạn thử một đôi lời:
“ Con quỉ nhà ngươi đái dưới sàng!
Lỗi rồi không lỗi nói lang bang
Lại chê Phật pháp Hoàng Bá ít
Thấy đạo lý gì ? Nói rõ ràng”
Nghĩa Huyền lặng thinh chẳng trả lời
Thụi vào hông Đại Ngu ba thoi.
Mở miệng ra là xa vạn dặm
Thủ thuật nhà Thiền lạ chút thôi
“Thầy của ngươi chính là Hoàng Bá
Chẳng can hệ gì đến với ta”
Đại Ngu thốt lên lời ấn chứng
Nghĩa Huyền từ đó thấy lại nhà.
An Nhiên